Op woensdag 18 oktober, tijdens het jaarlijkse Amsterdam Dance Event (ADE), opent de groepstentoonstelling Recharge and Revolt. Deze tentoonstelling is samengesteld door twee Oekraïense gastcuratoren – Maria Vtorushina en Anton Shebetko – en onderzoekt hoe de ravecultuur in Oekraïne een uiting is van (queer) verzet. Er zijn werken opgenomen van een tal van actuele Oekraïense multimedia kunstenaars en collectieven:

Jan Bačynsjkyi/Yana Bachynska, Vic Bakin, Lesha Berezovskiy, Illia Chernysh, Kateryna Lysovenko, Oleksandr Halishchuk, Alex King, Zoya Laktionova, Mariia Leonenko, Rebel Queers, Anton Shebetko, Nick J. Swarth, Angelika Ustymenko, en de documentatie van een Queer-Cabaret Magic Infant performance (Creatief directeuren: Alina Kleytman, Bogdana Ukraina. Performers: Anatoly Belov, Boji Moroz, Vlad Shast, Panda aka Masha Volkova, AntiGonna. Muziek: George Babanski).

Tijdens ADE vindt Melkweg het belangrijk stil te staan bij het feit dat ravecultuur niet voor iedereen vanzelfsprekend en vrijblijvend is, maar voor sommige (queer) jongeren een noodzakelijk middel om verzet te tonen. De Oekraïense technoscene staat bekend om haar waarden van vrijheid, zelfexpressie en acceptatie, die worden gedeeld door de queer gemeenschap. In technoclubs en tijdens raves voelen Oekraïense queers zich veilig om volledig zichzelf te zijn.

Het vertrekpunt van deze tentoonstelling is het jaar 2014. Dit is het jaar van de Revolutie van de Waardigheid, de Russische bezetting van de Oekraïense Krim, Donetsk en Luhansk regio’s van Oekraïne, en het uitbreken van de oorlog. Het is ook het jaar waarin de Oekraïense samenleving onherroepelijk koos voor het democratische ontwikkelingspad. Na deze revolutie bloeiden de techno- en ravescenes op en werden de belangrijkste clubs en feesten opgericht en georganiseerd. Raves werden zo cruciaal dat lokale protesten in Kyiv in 2021, en zelfs de Pride van dat jaar, in de vorm van raves werden gehouden.

Politiek geëngageerde kunstenaars zien queerness niet alleen als een uiting van hun identiteit, maar ook als een manier om de toekomstige gemeenschap vorm te geven. Door de urgentie om het land en de Oekraïense identiteit te beschermen, is er echter vaak niet de ruimte voor de acceptatie van queer identiteiten die noodzakelijk is voor een gelijkwaardige samenleving. Daarom strijden Oekraïense queers op dit moment niet alleen tegen Russische indringers, maar ook voor gelijke rechten. Om die reden wordt er in Melkweg Expo tijdens ‘Recharge and Revolt’ ruimte geschept voor het onderzoeken en vieren van begrippen als identiteit, zichtbaarheid, utopie, queer time en — het belangrijkste — samenzijn.
Gastcuratoren

Anton Shebetko
Anton Shebetko (hij/hem) is een Oekraïense kunstenaar, fotograaf, curator en schrijver uit Kyiv die momenteel in Amsterdam woont. Hij heeft een Bachelor of Arts-diploma behaald aan de Gerrit Rietveld Academie. Zijn werk richt zich op de problemen waarmee de LGBTQ+-gemeenschap in Oekraïne wordt geconfronteerd; thema’s als geheugen, verlies van identiteit, en de rol die fotografie en archiefmateriaal kunnen spelen bij het onthullen van deze verhalen. Het grootste deel van zijn onderzoek is gewijd aan de vergeten queer geschiedenis van Oekraïne; een deel ervan werd onlangs gepubliceerd in zijn boek ‘A Very Brief and Subjective Queer History of Ukraine’. Zijn werk is tentoongesteld in Foam Fotografiemuseum en Stedelijk Museum in Amsterdam, Nederland; Frei_raum Q21 Exhibition Space in Wenen, Oostenrijk; Photo Elysée in Lausanne, Zwitserland; CENTQUATRE-PARIS in Parijs, Frankrijk; BWA Studio in Wroclaw, Polen; Württembergischer Kunstverein in Stuttgart, Duitsland; en Mystetskyi Arsenal in Kyiv, Oekraïne. Hij heeft lezingen gegeven aan de Universiteit van Maastricht, de Gerrit Rietveld Academie en de Between Bridges Gallery. Hij ontving de RM Residency Award en de Where Love Is Illegal Fellowship.

Maria Vtorushina
Maria Vtorushina (die/hun) is een curator, onderzoeker en schrijver. Hun curatoriële projecten zijn gebaseerd op de analyse van concepten en praktijken van vrijheid, terwijl hun onderzoeksveld de geschiedenis van queer kunst en de strijd voor LGBTQ+-rechten in samenlevingen die het Sovjetkolonialisme hebben meegemaakt omvat. In hun lopende onderzoek probeert Maria de stemmen en praktijken van queer mensen te onthullen en te articuleren, gecensureerd of onderdrukt door totalitaire regimes vanaf het begin van de twintigste eeuw. Maria heeft een MA in Kunsttheorie van de Nationale Academie voor Beeldende Kunst en Architectuur in Kyiv, en schrijft voor het Centre for Gender and Diversity, een onderzoeksplatform aan de Faculteit der Kunsten en Sociale Wetenschappen van de Universiteit van Maastricht. Maria is hoofdredacteur van Artslooker, een internationaal tijdschrift opgericht in Kyiv. Artslooker heeft tot doel een bron en platform te bieden voor een multidisciplinaire analyse van de hedendaagse cultuur en de focus op Oekraïense kunst in het wereldwijde discours te ondersteunen.
Openingsprogramma

Tijdens de openingsavond van Recharge & Revolt op 18 oktober van 19:00 tot 22:00 uur zal er een Q&A plaatsvinden met beide gastcuratoren Anton Shebetko en Maria Vtorushina, over de queer- en ravecultuur in Oekraïne, gemodereerd door Bogomir Doringer. Deze avond zullen we (historische) context bieden voor de tentoongestelde werken. Er zullen vragen worden gesteld die stof tot nadenken bieden, zoals: wat gebeurt er met een queer lichaam in tijden van oorlog en conflict? En: hoe kunnen raves een protestpraktijk vormen?

Naast deze diepgaande en informatieve discussie zullen Oekraïense dragqueens Sletlana en Grizolda Melkweg Expo overnemen met een dragshow, en de Oekraïense DJ en activist Katro Zauber zal ons voorzien van haar ‘ravende’ muziek. Luister, praat en drink met ons mee. Om deze gemeenschappen te ondersteunen in hun voortdurende strijd voor vrijheid, om samen te komen en de weerstand te voelen.
Refresh Amsterdam

Dit openingsprogramma is onderdeel van het publieke programma van Refresh Amsterdam, een tweejaarlijkse manifestatie van het Amsterdam Museum rond Amsterdamse stadscultuur met werk van hedendaagse makers. Het thema van deze editie is War & Conflict.