- This event has passed.
Noorderlicht: de makeable mind
28 August 2021 - 28 November 2021
De focus van Noorderlicht op maatschappelijke relevantie en de impact van professionele beeldmakers en beeldcultuur sluit goed aan bij de ambitie van Beeld en Geluid Den Haag. We streven er beide naar om de veelzijdigheid en het belang van journalistiek werk in de breedste zin van het woord en loskomend van klassieke vormen en kanalen aan het publiek te tonen.
We leven met beeld. Het spreekt tot ons op straat en in huis. Deze collectieve beleving – de beeldcultuur – is in toenemende mate leidend voor hoe wij de wereld tot ons nemen. Het beïnvloedt onze verhouding tot de wereld en hoe we met elkaar communiceren. In reactie hierop stimuleert en presenteert Noorderlicht het werk van zowel jonge als gevestigde makers, die de wereld beeldend en vanuit hun eigen achtergrond bevragen.
Het programma van Noorderlicht beweegt zich op het snijvlak van artistiek experiment en maatschappelijke urgentie. Noorderlicht agendeert maatschappelijke vraagstukken zoals de relatie tussen mens en natuur en de verdeling van macht en economie. Deze thema’s werden in eerste instantie door middel van fotografie in beeld gebracht. De afgelopen jaren heeft Noorderlicht haar perspectief verbreed en positioneert zij zich als instelling voor alle lens-based media.
PROGRAMMA
BAS UTERWIJK
25 Andy’s | Searching for Vincent (2020-2021)
fotografie
Met behulp van neurale netwerken construeert Bas Uterwijk foto’s die nooit met een echte camera zijn opgenomen. Portretten van mensen die leefden voordat de camera werd uitgevonden of van mensen die nooit hebben bestaan. Voor het Noorderlicht Festival reconstrueerde hij twee portretten op basis van data: Van Andy Warhol en Vincent van Gogh.
De introductie van Photoshop in 1987 betekende het einde van de fotografie als het ultieme visuele bewijs. In hetzelfde jaar stierf Andy Warhol, beroemd om het hergebruiken van popcultuurbeelden in zijn werk. In ‘25 Andy’s’ gebruikt Uterwijk Warhol’s gezicht in een ironische metacommentaar over realisme en originaliteit.
Er is slechts één portretfoto bekend van de Nederlandse schilder Vincent van Gogh (1853-1890). Op deze foto is hij negentien jaar oud. Door meer dan 40 portretten van de schilder te uploaden naar een neuraal netwerk, probeert Uterwijk zo dicht mogelijk te benaderen hoe Van Gogh eruit had kunnen zien vlak voor zijn dood. Met algoritmen en subjectieve interpolatie van diens (zelf)portretten probeert hij in ‘Op zoek naar Vincent’ een gezicht te reconstrueren dat al ruim een eeuw een raadsel is
ELENA EFEOGLOU
Dislocations (2017-2020)
fotografie
In ‘Dislocations’ legt Elena Efeoglou de geleidelijke verdwijning van het dorp Mavropigi vast door middel van een koppeling van Google Maps-beelden met foto’s van het gebied. Mavropigi is gelegen aan de rand van een bruinkoolmijn in Griekenland, de grootste in de Balkan, 24 uur per dag in bedrijf. Om uit kunnen breiden koopt het bedrijf de bewoners uit, zet ze uit hun huizen en maakt de dorpen met de grond gelijk.
Toen Efeoglou in 2017 begon met fotograferen waren de meeste mensen al vertrokken en wachtten de spookdorpen op de sloophamers, die elk spoor van een vorig leven uitwisten. Efeoglou wil met haar project het van de aardbodem gewiste Mavropigi vastleggen en zo de transformatie van het landschap benadrukken: het dorp bestaat alleen nog in de virtuele wereld; hoewel je online in staat bent om door de straten te navigeren, is het allang verdwenen.
LISA HOFFMANN
Atlas of the Essence (2019-lopend)
fotografie
In de werken uit ‘Atlas of the Essence’ zoekt Lisa Hoffmann naar nieuwe manieren om te vertellen over sociaal-politieke kwesties. Elk werk is rond een thema samengesteld en bestaat uit tussen de 300 en 1500 afbeeldingen, die ze vond in archieven en via online research en sociale netwerken. Beelden die de chaos, hiaten en dubbelzinnigheden vertonen die inherent zijn aan traumatische gebeurtenissen en hun getuigenissen. Hoffmann koos niet alleen voor het perspectief van westerse fotografen, maar ook voor dat van direct betrokkenen.
Zo breekt ze met de traditionele concepten van nieuwsbeelden die sinds de Vietnamoorlog de standaard zijn geworden. Hoffmann vraagt zich af of een intensievere waarneming en bestudering van een afbeelding iets kan doen aan de gewenning en murwheid die we voelen bij het zien van foto’s van oorlogen en rampen en zo onze blik ook weer kunnen richten op gebeurtenissen buiten onze directe omgeving.
STEPHANIE LEPP
Deep Reckonings (2019-lopend)
video
In 2015 lanceerde Stephanie Lepp de verhalende podcast ‘Reckonings’, waarin ze onderzoekt hoe mensen hun politieke wereldbeeld veranderen, extremisme afzweren of andere ingrijpende transformaties ondergaan. Ze vertelde over een zeer conservatief congreslid dat klimaatvoorvechter werd, een blanke supremacist die een leven van haat en geweld achter zich liet, de architect van het Facebook-bedrijfsmodel die technologieverslaving was gaan aanpakken. Lepp had een wishlist van gasten; personen van wie een persoonlijke transformatie grote sociale impact zou hebben. Toen ontdekte ze het fenomeen deepfakes.
Begin 2019 bracht ze een denkbeeldige afrekening van paus Franciscus uit als een audio-prototype van wat ze wilde gaan doen met synthetische media. Lepp schreef het script, liet het uitvoeren door een stemacteur en maakte duidelijk dat het fictie was. Tot haar grote verrassing vonden luisteraars het geweldig. Ze hoorde zelfs over slachtoffers van seksueel misbruik door de geestelijken die er troost in vonden, wetend dat het fake was.
‘Deep Reckonings’ is uitgegroeid tot een serie deepfake video’s die de moreel moedigste versies van publieke figuren laten zien. Donald Trump die zijn leugens toegeeft, Mark Zuckerberg die zijn techno-utopisme betwijfelt, Brett Kavanaugh die worstelt met zijn reactie op de beschuldigingen van seksueel misbruik. De video’s maken expliciet duidelijk dat ze fake zijn en worden zo deepfakes 2.0: je weet dat het niet waar is en toch heeft het grote impact. Met ‘Deep Reckonings’ wil Stephanie Lepp zelfreflectie er fantastisch uit laten zien: zo fantastisch, dat we het gaan overwegen en andere de ruimte gaan geven om het ook te doen: www.deepreckonings.com
En misschien komt Rutte ook nog wel aan bod…
Welkom met een coronatoegangsbewijs
Wij zijn een museum met gemengde activiteiten. Omdat zowel museumbezoekers als alle andere gasten via ons museumcafé binnenkomen, zijn wij genoodzaakt alle bezoekers van 13 jaar en ouder te vragen om een coronatoegangsbewijs te tonen.