Het Rijksmuseum wijdt in het voorjaar een tentoonstelling aan jeugdcultuur met foto’s van Gerard Wessel en André Bogaerts. Beide fotografen belichtten jongeren vanaf 1981 tot 2012, ieder vanuit een heel ander perspectief. Waar op Wessels foto’s expressiviteit wordt gevierd tijdens het uitgaansleven, maakte Bogaerts verstilde en intieme portretten van tieners op de drempel van volwassenheid. De tentoonstelling beslaat bijna 40 foto’s en is te zien van 16 februari tot en met 9 juni 2024 in de fotogalerij van het Rijksmuseum.
Geliefd onderwerp
Lange tijd kleedden jongeren zich bijna op dezelfde manier als volwassenen. Hier kwam in de jaren vijftig verandering in op het moment dat de jeugd zich met een geheel eigen stijl wilde onderscheiden van de burgerlijke volwassenen. Deze jongeren werden een opvallende verschijning in het straatbeeld. Ze groeiden al snel uit tot een geliefd onderwerp voor fotografen. Ed van der Elsken (1925-1990) was in Nederland een van de eersten die jongeren veelvuldig portretteerde. Ook na hem hebben vele fotografen de jongeren van hún tijd gefotografeerd.
Uitgaan en school
Het Rijksmuseum kocht en kreeg de afgelopen jaren van twee fotografen werk waarin de leefwereld van jonge mensen centraal staat: Gerard Wessel (1960) en André Bogaerts (1955-2022). Wessel fotografeerde vanaf 1985 vooral in het uitgaanscircuit, Bogaerts portretteerde begin jaren tachtig leerlingen van de school waar hij zelf doceerde, het IVKO (Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs) in Amsterdam. De twee series laten twee verschillende groepen jongeren zien.
Gerard Wessel
Gerard Wessel (1960) ziet zichzelf als straatfotograaf, maar de straat een ruim begrip bij hem. Zoals hij zelf zegt, fotografeerde hij ‘de Wallen, de stadsnomaden, de zwervers, de pleinen, het Vondelpark, het Waterlooplein, de jeugdcultuur in het algemeen en het extravagante nachtelijke uitgaansleven’. De foto’s in de tentoonstelling Express Yourself zijn grotendeels in Amsterdam gemaakt, in een cirkel van nog geen 1000 meter rondom zijn huis. Wessel werkte jarenlang voor het weekblad Nieuwe Revu, in die periode een belangrijk podium voor fotografie. Hij wilde met zijn foto’s de fascinatie voor de medemens in zijn omgeving doorgronden. Veel van zijn foto’s van jongeren stonden in dit blad.
André Bogaerts
In tegenstelling tot Gerard Wessel, fotografeerde André Bogaerts de Amsterdamse jongeren op de middelbare school. Bogaerts (1955-2022) studeerde nog aan de Rietveld Academie toen hij fotografielessen ging geven aan het IVKO. Begin jaren tachtig maakte hij een reeks portretten van leerlingen. Vrij Nederland publiceerde zeventien van deze portretten in november 1982. In de bijbehorende interviews door Odette de Bont vertellen de geportretteerde scholieren over hun kledingstijl en -keuzes: ‘Het enige moment dat ik kleding niet belangrijk vind is eigenlijk als ik ga slapen.’
Foto aankondiging: Gerard Wessel