Nieuwe tentoonstelling Androids & Crayons in de Portrait Gallery Studio brengt verleden en toekomst in portretfotografie op een intrigerende manier samen.

Dat we jonger of mooier willen lijken op de foto is van alle tijden. Al halverwege de 19e eeuw pasten portretfotografen flatterende filters toe. Dit had deels een praktische oorzaak: onscherpte en technische beperkingen moesten worden verhuld. Ook de ijdelheid van de klant speelde mee. Rimpels, littekens en puistjes werden op verzoek weggepoetst.

Op deze zogenaamde crayonportretten verdwijnt daarmee soms alle menselijkheid. Ondertussen worden robots steeds menselijker, zoals de portretten van Wanda Tuerlinckx op een griezelige manier laten zien. Haar androids en de geportretteerden op de crayons die vanaf 18 maart te zien zijn in de Portrait Gallery Studio, lijken soms zelfs familie van elkaar.

Opmerkelijke gelijkenissen tussen Crayon- en Androidportretten
Om niet elke print opnieuw te hoeven bewerken, werden halverwege de 19e eeuw onvolkomenheden handmatig verdoezelt op het (glas)negatief. De prints werden crayons genoemd. Voor de fotograaf was het commercieel aantrekkelijk omdat een breed publiek een betaalbaar portret kon laten maken met artistieke uitstraling. Crayons zijn een geïdealiseerde versie van de mens, zoals nu androids – robots met een menselijk uiterlijk – gezien kunnen worden als geperfectioneerde replica’s van de mens.De Belgische fotograaf Wanda Tuerlinckx maakt over de hele wereld portretten van androids. Ze fotografeert ze met een houten platencamera uit 1880, hetzelfde type als waar veel van de crayonportretten mee zijn gemaakt. Als negatief gebruikt Tuerlinckx fotopapier, de techniek van waar ook fotopionier William Fox Talbot meewerkte. Door de androids op deze manier vast te leggen, brengt ze verleden, heden en toekomst samen in één beeld. Haar androids en de portretten van meer dan een eeuw geleden lijken bijna naasten in een geïdealiseerde familie.

Boek: Bij de tentoonstelling verschijnt een boekje, vormgegeven door Willem van Zoetendaal en samengesteld en geschreven door Hedy van Erp.

Over Wanda Tuerlinckx
Wanda Tuerlinckx is een Vlaamse portret en documentaire fotograaf uit Amsterdam.
Eerder portretten van Tuerlinckx werden aangekocht door het Stadsarchief van Amsterdam en het Rijksmuseum. Sinds 2015 bezoekt ze toonaangevende wetenschappelijke instituten en universiteiten om de robotrevolutie vast te leggen.

Crayon Portretten
De crayonportretten zijn afkomstig uit de nooit eerder getoonde collectie van portretfotograaf Koos Breukel. Deze collectie is verzameld door de in 2013 overleden fotohistoricus Frido Troost en zijn partner Corinnne Bonsma. Er zijn portretten uit het Midden-Oosten, Oost- en West-Europa
Met medewerking van RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis.

Over Dutch National Portrait Gallery
De afgelopen jaren maakte de Dutch National Portrait Gallery online producties en tentoonstellingen in musea en andere locaties, met werk uit private, bedrijfs- en museumcollecties. Vanaf september 2021 is de Dutch National portrait Gallery te bezoeken op het Marineterrein in Amsterdam in een bescheiden tentoonstellingsruimte: Portrait Gallery Studio. Daar blijven zij onderzoeken hoe portretkunst kan bijdragen aan de erkenning en waardering van de mens – zonder uitzondering en zonder oordeel. Hiermee hopen zij bij te dragen aan een samenleving waarin mensen, in plaats van op zoek te gaan naar de bevestiging van het eigen gelijk, elkaars verschillen en verhalen waarderen en begrijpen.

De tentoonstelling Androids & Crayons is te zien van 18 maart tot 8 mei 2022 van vrijdag t/m zondag van 13.00 tot 16.00 in de Portrait Gallery Studio op het Marineterrein in Amsterdam.