In 2022, won Lebohang Kganye de 16e editie van de Foam Paul Huf Award. Foam kondigt dan ook met trots haar tentoonstelling “Haufi nyana? I’ve come to take you home” aan. Hoewel haar werk in veel groepstentoonstellingen over de hele wereld te zien is geweest, is dit haar eerste solotentoonstelling in Nederland.
Het artistieke proces van Lebohang Kganye, die woont en werkt in Johannesburg, is gericht op het verkennen van de persoonlijke en gezamenlijke ‘microgeschiedenissen’ van haar familie. Ze onderzoekt dit in de context van de bredere traumatische geschiedenis van Zuid-Afrika van voor, tijdens en in de nasleep van apartheid en kolonialisme.
Haar werk is grotendeels gebaseerd op mondelinge verhalen en teksten – ze verzamelt verhalen over de impact van apartheid op haar familie en verhalen uit de Zuid-Afrikaanse literatuur. Woorden worden vertaald naar een ‘toneelstuk’ of theaterscript, en afbeeldingen afkomstig uit privéalbums of geproduceerd door de kunstenaar, worden omgezet in decors, silhouetten, uitsnijdingen, poppen, schaduwen of zelfs geesten die de fantasierijke ruimte tussen woorden vullen. Kganye is geïnteresseerd in de dynamiek tussen herinnering en fantasie die fotografie en storytelling samen kunnen creëren. De geconstrueerde aard van zowel beelden als woorden die ze met elkaar verbindt, stelt haar in staat hiaten in het (collectieve) geheugen te overbruggen. Kganye beweegt zich moeiteloos binnen de sfeer van mogelijkheden en ontwikkelt zo methoden om het medium fotografie en het Zuid-Afrikaanse culturele erfgoed te dekoloniseren.
‘Haufi nyana?’ betekent ‘Te dichtbij?’ in het Sesotho, één van de elf officiële talen van Zuid-Afrika. De titel van de tentoonstelling verwijst naar de aard van de dialoog tussen kijker en kunstenaar: hoe ver kun je gaan in een fotografische autobiografie enerzijds en in hoeverre kun je een persoonlijk verhaal delen anderzijds? Het verwijst ook naar het idee van ‘thuis’ — dat ver, dichtbij of te dichtbij kan zijn… misschien zelfs allemaal tegelijk. Haufi nyana? I’ve come to take you home toont vier projecten uit het oeuvre van Kganye, verspreid over de afgelopen tien jaar. Ze benadrukken het complexe visuele vocabulaire van de kunstenaar en de diversiteit van media en benaderingen waarmee ze zich bezighoudt in haar artistieke proces. Ze maakt gebruik van fotografische montages (Ke Lefa Laka: Her-Story, 2013) tot ruimtelijke installaties/decorontwerp (Mohlokomedi wa Tora, 2018) en van filmanimatie (Shadows of Re-Memory, 2021) tot patchwork (Mosebetsi wa Dirithi, 2022).
Over de kunstenaar
Lebohang Kganye (1990, Johannesburg, ZA) maakte in 2009 kennis met fotografie tijdens de Market Photo Workshop in Johannesburg en voltooide het Advanced Photography Program in 2011. Ze behaalde een diploma in beeldende kunsten aan de Universiteit van Johannesburg in 2014 en doet momenteel haar master in beeldende kunst aan de Witwatersrand University. Naast de Foam Paul Huf Award 2022 ontving ze recent andere prestigieuze prijzen zoals de Grand Prix Images Vevey 2021/22, Paulo Cunha e Silva Art Prize 2020 en de Camera Austria Award van 2019.
De afgelopen acht jaar heeft ze haar werk uitgebreid tentoongesteld binnen gecureerde groepstentoonstellingen en biënnales. De meest recente voorbeelden zijn Into the Light, Zuid-Afrikaans paviljoen, 59ste Biënnale van Venetië en de reizende groepstentoonstelling As We Rise, van Aperture naast vele andere presentaties van haar werk. Kganye’s werk maakt deel uit van verschillende particuliere en openbare collecties, waaronder het Smithsonian National Museum of African Art in Washington, het Art Institute of Chicago Collection, het Getty Museum in LA, Museum of Fine Arts in Houston, de JP Morgan Art Collection in New York, het Carnegie Art Museum in Pennsylvania en de Walther Collection in Ulm.
Over de onderscheiding© Lebohang Kganye.
De Foam Paul Huf Award is een internationaal geprezen fotografieprijs die tot doel heeft nieuw talent te ondersteunen en een platform te bieden aan fotografen van over de hele wereld. Deze prijs wordt sinds 2007 elk jaar door Foam georganiseerd en wordt uitgereikt aan jonge fotografen door een internationale onafhankelijke vakjury, die voor deze editie bestond uit Alona Pardo (voorzitter, curator bij Barbican Art Gallery, Londen), Oscar Muñoz (beeldend kunstenaar en oprichter van Lugar a Dudas, Colombia), Oluremi Onabanjo (curator bij MoMA, New York), Anna-Kaisa Rastenberger (artistiek directeur bij Fins fotografiemuseum) en Demet Yıldız Dinçer (hoofd fotografie bij Istanbul Modern, Turkije). De Foam Paul Huf Award bestaat uit een geldprijs van € 20.000,- en een solotentoonstelling in Foam. Lebohang Kganye ziet haar naam toegevoegd worden aan een indrukwekkende lijst van 15 voormalige winnaars.