Voor de opening van het nieuwe kunstseizoen en ter gelegenheid van het Brussels Gallery Weekend stelt didier Claes een soloshow voor van een vermaard Belgisch-Beninse kunstenaar, Fabrice Monteiro.

Monteiro begint in de modewereld, maar beslist dan om achter de lens plaats te nemen en via fotografie te vertellen over zijn roots. In elk van zijn reeksen gebruikt hij het portret – zijn favoriete expressievorm – om een belangrijke problematiek in verband met het Afrikaanse continent aan te kaarten. Hij doet dit via het prisma van de identiteit.

In zijn nieuwste werk, ‘The 8 Mile Wall’, onderzoekt Monteiro de stereotypen die ten tijde van de slavernij en de kolonies zijn ontstaan. De reeks is geïnspireerd op een gesprek met zijn vader toen hij nog kind was en hij zich bewust werd van een realiteit van die tijd: de enige manier om als zwarte man in Europa respectvol te worden behandeld, was een driedelig pak dragen. De kunstenaar kiest ervoor om deze denkautomatismen, die ontstaan door esthetische details zoals kleding of accessoires, te deconstrueren.

De titel ‘The 8 Mile Wall’ verwijst naar een betonnen muur in Detroit met dezelfde naam, ook Detroit’s Wailing Wall, Berlin Wall of The Birwood Wall genoemd. Die muur van 1,8 m hoog, 30 cm dik en 800 m lang loopt ten zuiden van 8 Mile Road tot Pembroke Avenue, via de achtertuinen van de huizen langs Birwood Street en Mendota Street. Hij werd gebouwd in 1941 om zwarte en witte eigenaars louter op basis van ras fysiek van elkaar te scheiden. De muur was niet bijzonder hoog of lang, en werd onderbroken door meerdere straten. Toch gaf hij duidelijk aan dat zwarten aan één kant ervan niet welkom waren om een huis te bouwen of te wonen. De ‘8 Mile Wall’ symboliseert de psychologische barrières die sinds de slavernij welbewust zijn opgetrokken om aan te zetten tot discriminatie op basis van kleur.

Monteiro’s werk cultiveert de projectie van de ‘dubbele blik’ waarmee de kunstenaar de complexe erfenis van zijn geschiedenis en zijn genen overbrengt. Via deze beelden voelen we de relaties tussen Afrika en Europa, emoties die heen en weer blijven slingeren tussen nieuwsgierigheid en afwijzing, verantwoordelijkheidsbesef en ontkenning, erkenning en woede. Met zijn fotografie wil Fabrice Monteiro niet enkel de stereotypen van het ‘zwarte’ beeld ontkrachten die lang gangbaar waren in onze media, maar vooral een nieuw beeld aanbrengen dat de toeschouwer van zijn stuk brengt. Hier “lacht de ‘blackface’ niet zijn tanden bloot en speelt hij niet met knikkers. Hier laat hij zich waardig zien als een symbool van mentale onderdrukking, als een oproep tot de rede, een uitdaging om definitief te breken met discriminatie, met het minderwaardig behandelen van onze medemens.”

FABRICE MONTEIRO

Fabrice Monteiro geboren in 1972 in Namen (België), is de zoon van een Beninse vader en een Belgische moeder. Hij groeit op in Benin. Met zijn diploma als industrieel ingenieur op zak gaat hij de mode in. In die omgeving komt hij voor het eerst in contact met het medium fotografie. Zijn eerste ervaringen achter de lens zijn dan ook in de modewereld, maar hij beslist al snel om een ander verhaal te vertellen. De foto’s van Fabrice Monteiro bevinden zich op de kruising van fotojournalistiek, modefotografie en tableau vivant. Fabrice woont en werkt in Dakar.