In ontregelende films probeert de Belgische kunstenaar David Claerbout (Kortrijk, 1969) grip te krijgen op het verstrijken van de tijd. Hij rekt de tijd op, laat heden en verleden versmelten en lijkt de tijd soms zelfs stil te zetten. Zijn nieuwste film, Aircraft (FAL), beleeft dit voorjaar zijn wereldpremière in De Pont. Een mooie gelegenheid om de videowerken, tekeningen en storyboards die het museum sinds 2005 van hem heeft verzameld te laten zien. In de intieme omgeving van de wolhokken geven ze een uniek overzicht van bijna twee decennia kunstenaarschap.

Claerbout vraagt zich telkens af in welke richting de tijd zich beweegt. Gaat die van links naar rechts? Zoals we gebeurtenissen in de geschiedenis in kaart brengen? Of bestaan er ook alternatieve manieren om tijd te ervaren? Wie Claerbouts films bekijkt, zal die vraag onherroepelijk met ja beantwoorden. Dat begon al met de serene en relatief eenvoudige film Ruurlo, Borculoscheweg 1910 (1997), waarin een boom op een historische zwarte-witte ansichtkaart zachtjes ruist in de wind in een verder roerloos beeld. Een verwarrende ervaring die je tijdsbesef aan het wankelen brengt. In latere films gaat Claerbout nog een stap verder. Hij laat acteurs het verleden betreden (Shadow Piece, 2005) en laat ons in de interactieve video Homeless Cat (2011), machteloos toekijken hoe een kat ergens op een dak, onze aandacht probeert te trekken. In de duizend jaar durende computeranimatie Olympia (The real time disintegration into ruins of the Berlin Olympic stadium over the course of a thousand years),die begon in 2016, regeert Claerbout zelfs over de tijd die voor ons ligt. Met de nieuwste gamesoftware laat hij de tijd gestaag knagen aan het Olympische bouwwerk. Een extreem traag proces dat nu, na de eerste vijf jaar, al zichtbaar wordt aan het woekerende onkruid rond het gebouw.

Met Aircraft (FAL) voegt Claerbout een idee toe dat raakt aan een van de kerntaken van musea: het bewaren van het verleden. We zien een indrukwekkend vliegtuig in aanbouw, ondersteund door een reuzensteiger. Alles is tastbaar en voelt hagelnieuw: het gepolijste aluminium, de etiketten op de dozen, het glas. Zelfs de voetstappen van de bewakers op de betonnen vloer klinken knisperend vers. Maar de setting is uit de tijd en het model van het vliegtuig ouderwets, alsof de bouw om de een of andere reden meer dan zeventig jaar is vertraagd. Dubbelzinnige en onverenigbare tijdservaringen die botsen in je hoofd. Door verleden en heden opnieuw uiterst subtiel met elkaar te verweven creëert Claerbout een soort tussentijd. Zo schept hij ook ruimte om na te denken over de toekomst en over vooruitgang, met het vliegtuig als perfecte metafoor. Na het terugdraaien, stilzetten en oprekken van de tijd lijkt Claerbout zich nu ook af te vragen of je de tijd als zodanig kan bewaren.